De haven van Antwerpen is een van Europa’s grootste handelsknooppunten en is momenteel de snelst groeiende binnen de EU. Al eeuwenlang is de het een kloppend hart voor de Europese handel en bezit het een sleutelrol in de Europese Unie. Teken je een cirkel rond de haven, dan vind je binnen een straal van slechts 500 kilometer ongeveer 60 procent van de koopkracht van de hele Europese Unie. Met Amsterdam/Den Haag, Parijs, Brussel, Londen en Luxemburg bevinden zich in de directe omgeving vijf Europese hoofdsteden. Er wordt jaarlijks meer dan 215 miljoen ton aan vracht verwerkt en er werken ruim 1650 medewerkers.

Historie
Historisch gezien is de haven van Antwerpen altijd een speerpunt geweest van de Europese handel. Sinds de 12e eeuw is het al een doorvoerlocatie van de Europese handel. Het exporteerde o.a. wijn van Duitsland naar Engeland. Door de toename van handel in stof en wol groeide de handel en daarmee ook de Antwerpse aanlegplaats.
Het is sinds de 15e eeuw een belangrijke strategische locatie geworden voor Europa. Het heeft vele rijkdommen van overzeese gebieden naar Europa gebracht en is hierdoor een wereld leidende internationale locatie geworden. Sinds 1863, na de industriële revolutie, bleef het uitbreiden naar het noorden en westen, waarbij in de loop der jaren veel belangrijke beslissingen werden genomen die resulteerden in meer scheepvaart.

Investeringen en economische groei
In 1956 zorgde de aanleg van de Zandvlietsluis ervoor dat enorme containerschepen de aanlegplaats konden binnenkomen. Dit bood economisch potentieel. Enorme investeringen zowel in de Antwerpse ankerplaats als in de stad zelf hebben de infrastructuur verbeterd. Die waren nodig om het verkeer naar de locatie te vergemakkelijken en de stad aantrekkelijker te maken voor buitenlandse investeringen. Ook in het stadsbeeld speelt het Antwerpse Havenbedrijf een grote rol. Omdat bruggen de scheepvaart zouden belemmeren, wordt het verkeer voornamelijk via tunnels onder de Schelde bediend. Alleen in Temse bevindt zich de langste brug van België zo’n 20 kilometer stroomopwaarts.

Meer spoorverbindingen
Er zijn vanaf de aanlegplaats ook directe spoorverbindingen naar o.a. Nederland, Frankrijk, Oostenrijk en Hongarije. Het Antwerpse Havenbedrijf heeft al aangekondigd het aandeel van het spoor te willen verhogen tot ongeveer 15 procent. Wat betreft de huidige verdeling is het containerverkeer per vrachtwagen het grootst met ruim 56%. Daarna volgt bulkvervoer met vrachtwagens en daarna de binnenvaart. Vervoer via het spoor is nu slechts 6% à 7% maar zal dus in de toekomst met de aangekondigde plannen voor uitbreiding aan het spoor gaan toenemen.